ΔΥΣΜΗΝΟΡΡΟΙΑ

Κατά τη διάρκεια της περιόδου, ο έντονος, οξύς, σαν κράμπες, πόνος που αισθάνονται αρκετές γυναίκες χαμηλά στην κοιλιά λέγετε: δυσμηνόρροια.

Ενώ ένας ήπιος πόνος κατά τη διάρκεια της περιόδου είναι αναμενόμενος, η δυσμηνόρροια είναι έντονος πόνος, τόσο ανυπόφορος ώστε να περιορίσει τις καθημερινές δραστηριότητες και να οδηγήσει την ασθενή σε λήψη φαρμάκων.

Περίπου το 40% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας πάσχουν από δυσμηνόρροια και το 10-15% έχουν τέτοια συμπτώματα που τους καθηλώνει τουλάχιστον για 24 ώρες στο κρεβάτι, κάθε μήνα όταν έρχεται η περίοδος.

Αν εξαιρέσουμε τις περιπτώσεις στις οποίες τίθεται θέμα ανατομικών παραλλαγών και περαιτέρω παθολογίας (π.χ. συμπτώματα Ενδομητρίωσης , κύστη Ωοθηκών), η όλη συμπτωματολογία οφείλεται σε καθαρά ορμονικούς παράγοντες.

Συγκεκριμένα, κύρια αιτία αποτελούν οι προσταγλανδίνες, ορμόνες που παράγει ο ανθρώπινος οργανισμός από μόνος του.

Οι ορμόνες αυτές επιδρούν κυρίως στα τοιχώματα της μήτρας προκαλώντας σπασμούς οι οποίοι έχουν σαν σκοπό την διακοπή της αιμορραγίας και την απομάκρυνση του αίματος από την κοιλότητα της μήτρας.

Η όλη αυτή φυσική διαδικασία αντιστοιχεί στα συμπτώματα πόνου.

Με λίγα λόγια, οι γυναίκες με έντονη εκδήλωση των προαναφερθέντων δυσάρεστων συμπτωμάτων παράγουν μεγάλες αναλογικά ποσότητες προσταγλανδινών.

Η πρωτοπαθής δυσμηνόρροια αναφέρεται σε εμμηνορροϊκό πόνο που συμβαίνει περίπου όταν ξεκινά για πρώτη φορά η έμμηνος ρύση σε υγιείς νεαρές γυναίκες.

Αυτός ο τύπος πόνου δεν σχετίζεται συνήθως με κάποιο συγκεκριμένο πρόβλημα της μήτρας ή άλλων πυελικών οργάνων.

Η αυξημένη ενεργότητα της ορμόνης προσταγλανδίνη, που παράγεται στη μήτρα, πιστεύεται ότι αποτελεί παράγοντα στην πρωτοπαθή δυσμηνόρροια.

Η δευτεροπαθής δυσμηνόρροια είναι εμμηνορροϊκός πόνος που αναπτύσσεται αργότερα, με τις προηγούμενες περιόδους περισσότερο φυσιολογικές, και συχνά σχετίζεται με προβλήματα στη μήτρα ή άλλα πυελικά όργανα, όπως:

Ενδομητρίωση
Λειομυοϊνώματα
Ενδομήτρια συσκευή από χαλκό
Ωοθηκικές κύστεις
Πυελική φλεγμονώδης νόσος
Προεμμηνορροϊκό σύνδρομο
Σεξουαλικά μεταδιδόμενες νόσοι
Στρες και άγχος

Για να μειώσετε την ένταση των συμπτωμάτων προτείνονται τα παρακάτω:

1. Τοποθετήστε θερμά επιθέματα ή κάντε ένα ζεστό μπάνιο
2. Πιείτε ροφήματα από χαμομήλι, κανέλλα με γαρύφαλλο, βασιλικό
3. Προτιμάτε τροφές πλούσιες σε ασβέστιο (ξηροί καρποί, μπανάνες, σίκαλι, σιτάρι, σπανάκι, μπρόκολο)
4. Αθληθείτε. Η άθληση βοηθάει στην καλή φυσική κατάσταση, άρα την καλύτερη αιμάτωση της περιοχής με αποτέλεσμα την μείωση του πόνου
5. Αποφύγετε την λήψη ζάχαρης και αλατιού (για την μικρότερη κατακράτηση των υγρών)
6. Η λήψη συμπληρωμάτων σιδήρου, βοηθάει στην αντιμετώπιση του πονοκεφάλου, της ναυτίας καθώς και της αδυναμίας.

ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΩΣΗ

Η ενδομητρίωση είναι μια πάθηση κατά την οποία ενδομήτριο αναπτύσσεται σε περιοχές έξω από τη μήτρα, δηλαδή στα όργανα της κοιλιάς και της λεκάνης.

Στις περιοχές αυτές αναπτύσσονται εστίες ή οζίδια ή κύστεις.

Η ενδομητριωτική βλάβη μοιάζει ιστολογικά με το ενδομήτριο, και κατά την διάρκεια της περιόδου παράγει και αυτή μικρές ποσότητες αίματος όπως και η μήτρα.

Αυτές οι μικρές ποσότητες αίματος είναι η ανώμαλη συμπεριφορά της ενδομητρίωσης όπου δημιουργεί όλες τις παθολογικές βλάβες της νόσου.

Με αυτόν τον μηχανισμό με την πάροδο των μηνών μπορεί να δημιουργηθούν σοκολατοειδείς (ενδομητριωσικές) κύστεις στην ωοθήκη, οι οποίες φέρουν αιματηρό περιεχόμενο.

Ακόμα μπορεί να δημιουργηθούν βλάβες στην επιφάνεια του περιτοναίου με κόκκινες λευκές ή καφέ εστίες ή άλλες βλάβες πίσω από το περιτάναιο (στο έντερο, στην ουροδόχο κύστη, στον κόλπα) σαν μικρά ογκίδια (ενδομητριωσικοί όγκοι) οι οποίοι είναι πολύ επώδυνοι.

Βάσει της Αμερικανικής Εταιρείας Γονιμότητας υπάρχουν τέσσερα στάδια βαρύτητας της νόσου:

Πρώτου, δευτέρου, τρίτου και τετάρτου σταδίου και αντιστοιχούν σε ελάχιστη, ήπια, μέσης βαρύτητας και βαριάς μορφής ενδομητρίωση.

Η κατηγοριοποίηση γίνεται μόνο χειρουργικά.

Ο πόνος είναι από τα πιο συχνά συμπτώματα της ενδομητρίωσης.

Συνήθως οι γυναίκες πονάνε χαμηλά στην κοιλιά.

Η ένταση του πόνου δεν εξαρτάται από την έκταση της ενδομητρίωσης.

Μερικές γυναίκες δεν έχουν πόνο και παρόλα αυτά η ενδομητρίωση είναι διάσπαρτη σε πολλές και μεγάλες περιοχές.

Άλλες γυναίκες με οξύ και δυνατό πόνο έχουν λίγες και μικρές εστίες ενδομητρίωσης.

Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης περιλαμβάνουν:

Έντονη δυσμηνόρροια (πόνος περιόδου), που χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου
Χρόνιος πόνος χαμηλά και πίσω στη λεκάνη
Πόνος κατά τη διάρκεια και μετά την επαφή
Γαστρεντερικές ενοχλήσεις
Επίπονες εντερικές κινήσεις και ούρηση στην εμμηνορυσία
Βαριές και μακριές εμμηνορρυσίες
Μικρή διαφυγή αίματος ανάμεσα στις περιόδους
Υπογονιμότητα

Γυναίκες με ενδομητρίωση πολλές φορές παρουσιάζουν γαστρεντερικά προβλήματα όπως διάρροια, δυσκοιλιότητα, μετεωρισμό (φούσκωμα) ειδικά κατά την διάρκεια των περιόδων.

Δεν υπάρχει θεραπεία που μπορεί να απαλλάξει την γυναίκα από την ενδομητρίωση, αλλά υπάρχουν πολλές θεραπείες για τον πόνο και την υπογονιμότητα που αυτή δημιουργεί.

Η θεραπεία που επιλέγεται για την κάθε γυναίκα εξαρτάται από τα συμπτώματα, την ηλικία και τον προγραμματισμό για εγκυμοσύνη.

ΚΟΝΔΥΛΩΜΑΤΑ

Ο ιός HPV μεταδίδεται μέσω της σεξουαλικής επαφής και συγκεκριμένα περισσότερο μέσω της άμεσης επαφής με το δέρμα της γεννητικής χώρας των ανδρών και των γυναικών και λιγότερο μέσω της επαφής με το σπέρμα ή τα κολπικά υγρά.

Η χρήση προφυλακτικού περιορίζει πάρα πολύ τη μετάδοση του ιού, καθώς και όλων των αφροδίσιων νοσημάτων, αν χρησιμοποιηθεί σωστά και δεν σπάσει.

Δεν μπορεί όμως να εξασφαλίσει 100% προστασία από τον ιό.

Επειδή κατά την ερωτική επαφή το προφυλακτικό μπορεί να αφήσει ακάλυπτα κάποια μέρη του αντρικού μορίου, πλήρης προστασία από τα κονδυλώματα που προσβάλλουν τα εξωτερικά γεννητικά όργανα δεν μπορεί να υπάρξει.

Οι HPV δεν μπορούν να πολλαπλασιαστούν από μόνοι τους.

Εισέρχονται στο ανθρώπινο κύτταρο και εκμεταλλεύονται το γενετικό του μηχανισμό, προκειμένου να πολλαπλασιαστούν και οι ίδιοι.

Πολλαπλασιάζονται δηλαδή παράλληλα με τα κύτταρά μας.

Για να γίνει αυτό πρέπει να εισχωρήσουν στην βασική στοιβάδα κυττάρων του επιθηλίου στο δέρμα και τους βλεννογόνους μας.

Οι μικροτραυματισμοί του δέρματος και των βλεννογόνων κατά τη σεξουαλική επαφή δίνουν την ευκαιρία στους HPV να μολύνουν τη βασική στιβάδα των κυττάρων του επιθηλίου και να αρχίσουν να πολλαπλασιάζονται εκμεταλλευόμενοι τη φυσιολογική λειτουργία της ανανέωσης των κυττάρων του οργανισμού μας.

Ο ιός δεν μπορεί να απομακρυνθεί από τον οργανισμό.

Μολύνει τα κύτταρα και παραμένει για πάντα μέσα τους.

Όμως οι δυσπλασίες και τα κονδυλώματα μπορούν να αφαιρεθούν.

Για τα κονδυλώματα οι διαθέσιμες θεραπείες είναι:

Κάψιμο με βελόνα ή με λέιζερ.
Πάγωμα με υγρό άζωτο (κρυοπηξία)
Χειρουργική αφαίρεση
Θεραπεία με χημικές ουσίες (π.χ. ποδοφυλλοτοξίνη)
 

Καμία θεραπευτική μέθοδος δεν είναι καλύτερη από την άλλη και καμία δεν είναι ιδανική για όλες τις περιπτώσεις.

Πολλές φορές μερικούς μήνες μετά από μια επιτυχή θεραπεία εμφανίζονται ξανά κονδυλώματα στην ίδια περιοχή.

Αυτό συμβαίνει γιατί όταν έχει μολυνθεί μια περιοχή, διάφορα κύτταρά της μπορεί να εμφανίσουν τη μόλυνση σε διάφορους χρόνους.

Έτσι, παρότι ορισμένες θέσεις που είχαν κονδυλώματα θεραπεύτηκαν, γειτονικές θέσεις που φαίνονταν υγιείς μπορεί να εμφανίσουν κονδυλώματα αργότερα.

Σε περιοχές που με θεραπευμένα κονδυλώματα δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται στο μέλλον αλοιφές με κορτιζόνη.

Υπάρχει κίνδυνος να ελαττωθεί τοπικά η ανοσία και να αναζωπυρωθούν τα κονδυλώματα στο συγκεκριμένο σημείο.

HPV

O ιός των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV) είναι ένας “επικίνδυνος σεξουαλικός επισκέπτης”, ο οποίος εκτός από το ότι ενοχοποιείται για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας, συσχετίζεται και με καρκίνους άλλων οργάνων (κόλπου, αιδοίου, πρωκτού, πέους, στοματικής κοιλότητας, αμυγδαλών, φάρυγγα, λάρυγγα, οισοφάγου, πιθανόν και άλλων) και, μάλιστα, σε ποσοστά που κυμαίνονται από 30-90%.

Η προστασία από τους συσχετιζόμενους με τον ιό HPV καρκίνους μπορεί να επιτευχθεί πρωτογενώς με τον εμβολιασμό και δευτερογενώς με προληπτικό έλεγχο ώστε να υπάρχει έγκαιρη ανίχνευση.

Τα εμβόλια για τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας που κυκλοφορούν παρέχουν προστασία από 2 ή 4 καρκινογόνους τύπους του ιού, ενώ μελλοντικά αναμένεται να κυκλοφορήσει εμβόλιο, το οποίο θα παρέχει μεγαλύτερη προστασία καθώς θα είναι εννεαδύναμο (θα προστατεύει από 9 τύπους).

Η γυναίκα που έχει κάνει το εμβόλιο κατά του ιού HPV μπορεί να “κοιμάται ήσυχη” ότι δεν θα προσβληθεί από καρκίνο του τραχήλου.

Ωστόσο, δεν ισχύει το ίδιο για τους καρκίνους τον άλλων οργάνων γιατί αυτοί, εκτός από τον HPV μπορεί να συσχετίζονται και με άλλους παράγοντες.

Δηλαδή όσοι κάνουν το εμβόλιο θα είναι μεν προστατευμένοι από τον καρκίνο που προκαλεί ο HPV αλλά όχι γενικότερα από τον καρκίνο που είναι διαφορετικής αιτιολογίας.

Ο HPV ή αλλιώς, ιός των επιπέδων κονδυλωμάτων μεταδίδεται με τη σεξουαλική επαφή και μπορεί να προκαλέσει βλάβες (κονδυλώματα στη γυναίκα ή κονδυλώματα στον άνδρα).

Αυτές οι βλάβες μπορεί να είναι ορατές με γυμνό μάτι, όπως π.χ. τα οξυτενή κονδυλώματα, που υπάρχουν στα έξω γεννητικά όργανα και είναι σαν "ελιές" μπορεί όμως να μην είναι ορατές και τότε μιλάμε για επίπεδα κονδυλώματα.

Η διάγνωση επιτυγχάνεται με το τεστ Παπ, που διαπιστώνει τις βλάβες των κυττάρων.

Η αξιοπιστία του είναι περίπου 80-85%.

Ο συνδυασμός τεστ Παπ και κολποσκόπησης καθώς και κολποσκοπικά κατευθυνόμενων βιοψιών αυξάνει το ποσοστό αξιοπιστίας.

Δεν υπάρχει κάποιο φάρμακο, που να απαλλάσσει τον οργανισμό μας από τον ιό.

Η λεγόμενη θεραπεία είναι η αφαίρεση ή η καταστροφή του ιστού που φλεγμαίνει.

Ο ιός παραμένει στα επιθήλια του γεννητικού συστήματος για μεγάλο χρονικό διάστημα ή και για πάντα.

Αυτό δεν είναι ανησυχητικό, ακόμη και στις περιπτώσεις από επικίνδυνους HPV.

Οι υποτροπές των αλλοιώσεων είναι λίγες και εάν οι ασθενείς παρακολουθούνται δεν υπάρχει κίνδυνος.

Στις περιπτώσεις εκείνες, που υπερισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα και η φλεγμονή υποχωρεί από μόνη της, σπάνια έχουμε υποτροπές.

Σε άλλες ασθενείς, που κρίνουμε σκόπιμο, ότι πρέπει να επέμβουμε και να καταστρέψουμε ή να αφαιρέσουμε τις αλλοιώσεις (οξυτενή κονδυλώματα ή προκαρκινικές), πάλι περιμένουμε να υπερισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα.

Μετά την εξαφάνιση των αλλοιώσεων, έχει να αντιμετωπίσει μικρότερο ιϊκό φορτίο και είναι ευκολότερο να καταστείλει τους HPV που παραμένουν.

ΨΗΛΑΦΗΣΗ ΜΑΣΤΟΥ

Η ψηλάφηση και η αυτοεξέταση του στήθους είναι κάτι που πρέπει κάθε γυναίκα να μάθει να κάνει μετά την εφηβεία της.

Κάθε γυναίκα θα πρέπει να γνωρίζει πως να ανακαλύπτει τυχόν ύποπτα σημάδια.

Σε πολλές περιπτώσεις σώζει ζωές. Αν νιώσει κάτι περίεργο τότε αμέσως πρέπει να απευθυνθεί στον γιατρό της.

Αφιερώνοντας μόνο 10΄ λεπτά τον μήνα για τον εαυτό σας, με την αυτοψηλάφηση βοηθάτε στην διάγνωση του καρκίνου του μαστού σε πρώιμο στάδιο που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και στην πλήρη ίαση.

Σκοπός της αυτοψηλάφησης είναι, μέσω της πολλαπλής επανάληψής της, να γνωρίσει η γυναίκα τη φυσιολογική μορφολογία των μαστών της, και να μπορέσει να αναγνωρίσει έγκαιρα οποιαδήποτε αλλαγή σε αυτή.

Το πιο πεπειραμένο χέρι για τον κάθε μαστό είναι το δικό σας χέρι για τον δικό σας μαστό αφού έχει αποδειχθεί πως οι ίδιες οι γυναίκες μπορούν να ψηλαφήσουν πολύ μικρούς όγκους απο 0.5-1 εκατοστό.

Η καλύτερη στιγμή για να κάνετε την αυτοεξέταση μαστού (εάν είστε ακόμα σε αναπαραγωγική ηλικία) είναι περίπου 3 ημέρες μετά την τελευταία ημέρα της περιόδου σας.

Εκείνες τις ημέρες το στήθος σας είναι λιγότερο πιθανό να είναι πρησμένο και η εξέταση είναι πιο εύκολη και πιο αξιόπιστη.

Η ψηλάφηση γίνεται με αργές κυκλικές κινήσεις ξεκινώντας περιφερικά του μαστού και καλύπτοντας και τα τέσσερα τεταρτημόριά του.

Με το ένα χέρι στον αυχένα και με τα δάκτυλα του αντίθετου χεριού μπορείτε να ψηλαφίσετε πιθανόν οποιαδήποτε ανομοιομορφία του δέρματος ή του μαστού.

Με τα χέρια στην μέση και μετά πίσω από τον αυχένα προσέξτε προσεκτικά οποιαδήποτε αλλαγή στο χρώμα στο σχήμα ή στην επιδερμίδα του στήθους σας.

Για μια ολοκληρωμένη εξέταση η ψηλάφηση θα πρέπει να επαναληφτεί πέντε φορές για κάθε μαστό.

Τέλος πιέζετε ελαφρώς με τον αντίχειρα και με τον δείκτη την θηλή και παρατηρήστε αν υπάρχει έκκριση υγρού.

Η πιο συχνή περιοχή εμφάνισης κακοήθειας είναι στο άνω και το έξω τεταρτημόριο του κάθε μαστού.

Επίσης είναι σημαντικό να πούμε πως τις περισσότερες φορές που μια γυναίκα ψηλαφά κάτι στο μαστό της, δεν είναι κακοήθεια, αλλά μια κύστη ή ένα καλόηθες ινοαδένωμα.

Η κλινική εξέταση από τον γιατρό ή η αυτοεξέταση από την ίδια τη γυναίκα, δεν μπορεί να αντικαταστήσει και να υποκαταστήσει τη μαστογραφία σε καμία περίπτωση.

Το ένα συμπληρώνει το άλλο, προκειμένου κάθε γυναίκα να αισθάνεται ασφαλής από τον καρκίνο του μαστού ή άλλες παθήσεις.

ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ ΚΑΙ ΥΠΕΡΗΧΟΣ ΜΑΣΤΩΝ

Τί είναι το υπερηχογράφημα μαστών και πότε έχει ένδειξη;

Αντικαθιστά τη μαστογραφία ή αντικαθίσταται από αυτή;

Η κοινή αντίληψη είναι ότι οι νεότερες ασθενείς και οι ασθενείς με ιδιαίτερα πυκνό μαστό πρέπει να υποβάλλονται σε υπερηχογράφημα μαστών, αλλιώς η μαστογραφία αρκεί.

Η αλήθεια όμως είναι ότι πρόκειται για συμπληρωματικές εξετάσεις.

Στον υπέρηχο εξετάζεται ο μαστός με τη βοήθεια υπερηχητικών κυμάτων.

Η εξέταση δεν πονάει και δεν έχει ακτινοβολία.

Επειδή στον υπέρηχο εξετάζουμε το μαστό σε διάφορα επίπεδα και δεν προβάλλονται οι ιστοί όπως στη μαστογραφία η εξέταση αυτή είναι πιο κατάλληλη για την εξέταση του πυκνού μαστού, όπως τον βλέπουμε συνήθως σε νέες ασθενείς.

Επίσης ο υπέρηχος είναι πιο κατάλληλος για να αναγνωρίσει και να εξετάσει κανείς κυστικές βλάβες.

Τα σύγχρονα μηχανήματα έχουν την ικανότητα να "βλέπουν" αν ο όγκος έχει αγγείωση, πράγμα που θα τον κατέτασσε σε πιο επικίνδυνη κατηγορία.

Επίσης έχουν τη δυνατότητα της τρισδιάστατης απεικόνισης που βοηθάει στη διαφοροδιάγνωση κάποιων ευρημάτων.

Εκτός από τους συνήθεις προληπτικούς ελέγχους, ο υπέρηχος χρησιμοποιείται για τη διερεύνηση ψηλαφητικών ευρημάτων καθώς και για τη σήμανση ογκιδίων πριν την χειρουργική τους αφαίρεση. Επίσης το υπερηχογράφημα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στη διερεύνηση μικροαποτιτανώσεων που μπορεί να αποκαλυφθούν από τη μαστογραφία.

Για το συνήθη ετήσιο έλεγχο, συνήθως σε ηλικίες κάτω των 30 ετών, χρησιμοποιείται μόνο το υπερηχογράφημα ενώ σε ηλικίες άνω των 30 ετών μπορεί να συμπληρωθεί με άλλες διαγνωστικές μεθόδους και συνήθως με τη μαστογραφία.

Ο ετήσιος απεικονιστικός έλεγχος θα πρέπει να αρχίζει ακόμη νωρίτερα, ακόμα και πριν από την ηλικία των 25 ετών, σε γυναίκες με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού ή των ωοθηκών.Άνω των 35 ετών, η εξέταση εκλογής είναι η μαστογραφία που συνήθως συμπληρώνεται με υπερηχογράφημα αφού η συμβολή της υπερηχογραφίας είναι σημαντική στους ‘πυκνούς’ μαστούς με έντονα ινοαδενικά στοιχεία.

Ο συνδυασμός των δύο μεθόδων αυξάνει την πιθανότητα για την ανίχνευση του καρκίνου του μαστού κατά 17%, αφού σε μια ‘ύποπτη’ από τη μαστογραφία βλάβη, το υπερηχογράφημα διακρίνει εύκολα, αν πρόκειται για μια απλή κύστη ή ένα συμπαγές μόρφωμα που χρειάζεται περαιτέρω έλεγχο.

Η οδηγούμενη από υπέρηχο βιοψία (FNA) αυτών των βλαβών επιτρέπει την ιστολογική τους διερεύνηση και φυσικά σώζει ζωές.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΜΑΣΤΟΓΡΑΦΙΑ

Η Μαστογραφία είναι η ακτινογραφία του μαστού η οποία πραγματοποιείται με τη βοήθεια ενός ειδικού μηχανήματος που ονομάζεται μαστογράφος.

Με τη βοήθεια των ακτίνων Χ και τη χρήση χαμηλής δόσης ακτινοβολίας η μαστογραφία σήμερα χρησιμοποιείται για την εξέταση του ανθρώπινου μαστού με κύριο στόχο την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.

Η μαστογραφία μπορεί να δώσει πληροφορίες για τα ψηλαφητά μορφώματα αλλά ταυτόχρονα μπορεί να ανακαλύψει μη ψηλαφητές παθολογίες που η ίδια η γυναίκα ή ο ιατρός της δεν μπορούν να ψηλαφήσουν.

Έτσι, είναι σε θέση να εντοπίσει ακόμη και την ύπαρξη πολύ μικρού μεγέθους καρκίνου στο μαστό, όταν αυτός δεν έχει δώσει ακόμη κανένα κλινικό εύρημα.

Παρ΄όλο που η εξέταση γίνεται με ακτίνες, δεν είναι επικίνδυνη, αφού οι σημερινοί μαστογράφοι είναι χαμηλής δόσης και εκπέμπουν πολύ μικρή δόση ακτινοβολίας, η οποία δεν βάζει σε κίνδυνο την υγεία της γυναίκας.

Αλλά ΠΡΟΣΟΧΗ: ακριβώς επειδή η μαστογραφία έχει κάποια δόση ακτινοβολίας, θα πρέπει να φροντίζουμε η μαστογραφία που θα κάνουμε να είναι καλής ποιότητας αφενός για να μας εξασφαλίσει σωστή διάγνωση και αφετέρου να μη χρειαστεί η γυναίκα να την επαναλάβει και να πάρει ξανά ακτινοβολία.

Ο περιοδικός προληπτικός έλεγχος αφορά τις γυναίκες άνω των 40 ετών, έχει σκοπό τον εντοπισμό μικρών μη ψηλαφητών νεοπλασμάτων και συνιστάται να γίνεται σε ετήσια βάση.

Προηγείται σε ηλικία 35 ετών η μαστογραφία αναφοράς απαραίτητη σε κάθε γυναίκα.

Γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του μαστού πρέπει να ξεκινούν τον έλεγχο με μαστογραφία σε ηλικία 10 χρόνια μικρότερη από την αντίστοιχη ηλικία εμφάνισης της νόσο.

Όσο πιο νωρίς εντοπιστεί και αντιμετωπιστεί ο καρκίνος του μαστού τόσο πιο μεγάλες είναι οι πιθανότητες επιβίωσης και πλήρους θεραπείας.

Για το λόγο αυτό είναι επιτακτική η αναγνώριση των “ύποπτων” ενδείξεων:

1. Ψηλαφητές μάζες οποιουδήποτε μεγέθους.
2. Αλλαγές στο σχήμα του μαστού και επίμονη δυσφορία ή πόνος.
3. Έκκριμα από τη θηλή, που δεν σχετίζεται με εγκυμοσύνη ή θηλασμό.υ σε συγγενικό πρόσωπο.

Σήμερα όλο και περισσότερες γυναίκες θεραπεύονται μετά από διάγνωση καρκίνου του μαστού. Η πρόοδος που έχει επιτευχθεί, τόσο στη χειρουργική όσο και στην ακτινοθεραπεία - χημειοθεραπεία, δίνει πολλές ελπίδες στις γυναίκες, ακόμα και για θεραπεία χωρίς να χρειαστεί μαστεκτομή.

Είναι σημαντικό να συζητήσετε το είδος της θεραπείας στο οποίο θα υποβληθείτε με το γιατρό σας, έτσι ώστε να καταλάβετε τι ακριβώς σας προτείνει και να πάρετε τις σωστές αποφάσεις.

ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ

Ο καρκίνος του μαστού εμφανίζεται σε 1 στις 8 γυναίκες. Πιο συχνά εμφανίζεται στις άτοκες και άγαμες γυναίκες και στις γυναίκες που έχουν οικογενειακό ιστορικό & που έχουν θετικό γονίδιο BRCA1 & BRCA2 .
Υπάρχουν πολλοί τύποι, ο πιο συχνός τύπος είναι το πυρογεννές καρκίνωμα. Η γρήγορη διάγνωση θα οδηγήσει και σε πιο εύκολη θεραπέια. Για όγκους κάτω του 1 εκατοστού συνιστάται ευρεία ογκεκτομή & ογκοπλαστική & λεμφαδεμικός καθαριμσός. Για τον λόγο αυτό ο συχνός έλεγχος μπορεί να μας οδηγήσει σε αποφυγή της μαστεκτομής που είναι ακρωτηριαστική επέμβαση και συνιστάται σε όγκους μεγαλύτερους του 1.5 εκατοστού ή πολλαπλούς.

Οι γυναίκες με οικογενειακό ιστορικό πρέπει να ελέγχονται 20 έτη πριν την εμφάνιση του καρκίνου στην μητέρα ή την γιαγιά τους. Επίσης πρέπει να ελέγχονται για τα 2 προαναφερθέντα γονίδια. Στο εξωτερικό, η προφυλακτική μαστεκτομή είναι μια διαδεδωμένη πρακτική σε περίπτωση θετικών γονιδίων.

ΑΝΤΙΣΥΛΛΗΨΗ

Η αντισύλληψη δεν αρκεί να γίνεται, αλλά πρέπει να γίνεται και σωστά. Για την απόλαυση στον έρωτα. Για την αποφυγή μιας ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Παχαίνει το χάπι; Πόσο αποτελεσματικό είναι το σπιράλ; Σκοτώνει το προφυλακτικό την ηδονή; Πώς εφαρμόζει αντισύλληψη ο γιατρός κατόπιν εορτής, μετά από μια κρίσιμη συνουσία; Ο φόβος της εγκυμοσύνης θα σβήσει μια για πάντα, όταν έρθει το γυναικείο προφυλακτικό και στην Ελλάδα;

Προφυλακτικό
Συνιστάται όχι μόνο ως ασφαλής μέθοδος αντισύλληψης αλλά και ως ασπίδα προστασίας από το AIDS.
Τα πλεονεκτήματά του είναι πολλά: αποκλείει τον κίνδυνο πρόωρης εκσπερμάτισης, δεν επιβαρύνει τον οργανισμό της γυναίκας με ουσίες, αποτρέπει τους κινδύνους μολύνσεως ενώ δεν "σκοτώνει" την απόλαυση του έρωτα, όπως συμβαίνει στη διακεκομμένη συνουσία.
Μάλιστα, τώρα, κυκλοφορούν στο εμπόριο εξαιρετικά λεπτά προφυλακτικά που δεν μειώνουν, όπως τα παλαιότερα, τη σεξουαλική ευχαρίστησης.

Διακεκομμένη συνουσία
Είναι η μέθοδος που χρησιμοποιείται πιο συχνά.Ο άνδρας πρέπει να τραβηχτεί από τον κόλπο τη στιγμή που θα καταλάβει ότι θα εκσπερματώσει.Πολλοί άνδρες μπορούν να ελέγξουν τον εαυτό τους και να τα καταφέρουν, άλλοι όμως όχι. Η αλήθεια είναι ότι οι πολύ νέοι δεν ξέρουν να το κάνουν, οι πολύ ερωτευμένοι δεν μπορούν, και οι εγωιστές δεν θέλουν. Μπορείτε να φανταστείτε τα αποτελέσματα του συνδυασμού και των τριών αυτών «αρετών». Άλλωστε, πριν την εκσπερμάτωση, είναι πιθανόν να υπάρξουν άλλες εκκρίσεις που να περιέχουν σπερματοζωάρια.

Αντισυλληπτικό χάπι
Είναι η πιο διαδεδομένη και σύγχρονη γυναικεία μέθοδος αντισύλληψης. Είναι ένας συνδυασμός ορμονών, οιστρογόνων και προγεστερόνης, που εμποδίζουν την ωορρηξία, την ανάπτυξη του ενδομητρίου και τη ρευστοποίηση της τραχηλικής βλέννας. Έτσι, κατά την επαφή , τα σπερματοζωάρια δεν μπορούν να διασχίσουν την τραχηλική βλέννα και να περάσουν στο εσωτερικό της μήτρας ώστε να φτάσουν στη σάλπιγγα και να γονιμοποιήσουν το ωάριο.
Εν τω μεταξύ, δεν απελευθερώνεται κανένα ωάριο από την ωοθήκη , ώστε να το γονιμοποιήσουν τα σπερματοζωάρια αφού το "χάπι" αναστέλλει την ωορρηξία.
Αλλά ακόμα και εάν αυτά τα δύο εμπόδια ξεπεραστούν , το "χάπι" δημιουργεί ένα "αφιλόξενο " ενδομήτριο οπού δεν μπορεί να εμφυτευτεί το γονιμοποιημένο ωάριο.
Όλες οι γυναίκες, πριν πάρουν την απόφαση να χρησιμοποιήσουν το "χάπι", θα πρέπει να επισκεφθούν το γυναικολόγο τους. Εκεί, μετά από μια εκτενή συζήτηση με τον γιατρό και με μια σειρά εξετάσεων όπως ψηλάφηση μαστών, αιματολογικές εξετάσεις και test Παπανικολάου θα αποφασιστεί από κοινού με την γυναίκα ποιο σκεύασμα θα χρησιμοποιήσει.

Ενδομήτρια συσκευή ή σπιράλ
Από τη στιγμή που το σπιράλ, μια συσκευή με μικρές πλαστικές ράβδους τοποθετηθεί από τον γυναικολόγο μέσα στη μήτρα σου, εμποδίζει την εμφύτευση γονιμοποιημένου ωραρίου σε αυτήν. Εσύ το μόνο που πρέπει να κάνεις μετά την τοποθέτηση είναι να ελέγχεις μετά από κάθε έμμηνο περίοδο ότι δεν έχει ξεκολλήσει.Για να το κάνεις απλά ψηλαφείς με τη βοήθεια των δαχτύλων σου τον κόλπο σου μέχρι να ακουμπήσεις τη συσκευή και να βεβαιωθείς πως είναι στη θέση της.Τα ποσοστά αποτυχίας της μεθόδου είναι και εδώ ελάχιστα ενώ το μεγάλο της πλεονέκτημα είναι πως σε αντίθεση με τα αντισυλληπτικά χάπια, δεν διαταράσσει τον κύκλο σου.
Βέβαια, αν δεν έχεις σταθερή σχέση μάλλον πρέπει να την ξεχάσεις δεδομένου πως δεν προσφέρει προστασία έναντι των σεξουαλικώς μεταδιδόμενων νοσημάτων, όπως για παράδειγμα το προφυλακτικό.

Διάφραγμα
Αν και η μέθοδος αυτή θεωρείται σχετικά αξιόπιστη, δεν έχει ιδιαίτερη απήχηση λόγω της δυσκολίας στην εφαρμογή της.Για να μπορέσεις να το τοποθετήσεις μόνη σου χρειάζεται ιδιαίτερη εκπαίδευση από τον γυναικολόγο σου, ο οποίος θα σου υποδείξει και το κατάλληλο μέγεθος καθώς υπάρχουν διαφράγματα σε διάφορα μεγέθη και σχήματα για να εφαρμόζουν σωστά στον κόλπο κάθε γυναίκας.
Η χρήση μικρότερου διαφράγματος μειώνει κατά πολύ τα ποσοστά προστασίας, οπότε όπως καταλαβαίνεις η χρήση του σωστού μεγέθους κρίνεται απαραίτητη.
Για να καταλάβεις το πώς λειτουργεί, το διάφραγμα είναι φτιαγμένο από σιλικόνη ή καουτσούκ και είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να εφαρμόζει στον κόλπο σου και να καλύπτει τον τράχηλο της μήτρας, εμποδίζοντας την είσοδο των σπερματοζωαρίων. Σε αντίθεση όμως με το σπιράλ, το διάφραγμα δεν μπορεί να μείνει επί μακρό χρονικό διάστημα στον κόλπο σου.
Μετά τη συνουσία και αφού πρώτα περάσουν 6 με 8 ώρες πρέπει να το βγάλεις, να το ξεπλύνεις και να το αποθηκεύσεις σε δροσερό μέρος μέχρι την επόμενη φορά που θα χρειαστεί να το ξανατοποθετήσεις.

Χάπι της επόμενης μέρας
Επείγουσα αντισύλληψη γίνεται σε περίπτωση που υπήρξε σεξουαλική επαφή χωρίς προφυλάξεις ή σε περίπτωση που η συνήθης αντισυλληπτική μέθοδος έχει αποτύχει (π.χ. αν ξεχαστεί η λήψη ενός αντισυλληπτικού χαπιού ή συνυπάρξει γαστρεντερίτιδα και έμετοι, αν υπάρξει «ατύχημα» με το προφυλακτικό κ.λπ.) ή υπάρχει βιασμός.
Η επείγουσα αντισύλληψη δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως κανονική μέθοδος αντισύλληψης, λόγω των παρενεργειών που παρουσιάζει σε συχνή χρήση.

ΣΥΝΔΡΟΜΟ ΠΟΛΥΚΥΣΤΙΚΩΝ ΩΟΘΗΚΩΝ

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι η κλινική διάγνωση σε ασθενείς με περίσσεια ανδρογόνων (αύξηση των ανδρικών ορμονών που μπορεί να προκαλέσει ακμή, υπερτρίχωση και αλωπεκία), ανωορρηξία και ακανόνιστο κύκλο, και/ ή ανθεκτικότητα στην ινσουλίνη.

Οι ωοθήκες, όταν απεικονίζονται στον υπέρηχο, είναι συνήθως ελαφρά διογκωμένες και περιέχουν πολλαπλές μικρές κύστες στην περιφέρειά τους. Εξαιτίας της δυσλειτουργίας στην ωορρηξία, μπορεί επίσης να παρουσιαστεί και το πρόβλημα της υπογονιμότητας.

Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS) είναι η πιο κοινή ορμονική διαταραχή των γυναικών, η οποία εκτιμάται ότι επηρεάζει πέντε έως δέκα εκατομμύρια γυναίκες που βρίσκονται σε αναπαραγωγική ηλικία.

Για τις γυναίκες που προσπαθούν να συλλάβουν, το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μία σοβαρή, κοινή αιτία υπογονιμότητας – σχεδόν οι μισές από όλες τις περιπτώσεις υπογονιμότητας στις γυναίκες μπορούν να αποδοθούν στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.

Με τον όρο πολυκυστικές ωοθήκες περιγράφουμε εκείνες τις ωοθήκες που περιέχουν πολλές μικρές κύστεις, οι οποίες συνήθως δεν ξεπερνούν τα 8 χιλιοστά σε μέγεθος, και που εντοπίζονται τις πιο πολλές φορές ακριβώς κάτω από την επιφάνεια της ωοθήκης.

Οι μικρές αυτές κύστεις είναι ωοθυλάκια που περιέχουν ωάρια, λόγω όμως ορμονικών διαταραχών, τα ωοθυλάκια αυτά δεν έχουν αναπτυχθεί πλήρως και παρουσιάζουν στασιμότητα στη πορεία εξέλιξης τους.

Οι πολυκυστικές ωοθήκες είναι συχνές στις γυναίκες και απαντώνται περίπου στο 20 – 30% των γυναικών. Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών αποτελεί ένα σύνολο ετερογενών στοιχείων τα οποία καλύπτουν ένα μεγάλο φάσμα κλινικών εκδηλώσεων, από τις πιο ήπιες, όπως οι διαταραχές περιόδου, στις πιο σοβαρές όπως ο κίνδυνος ανάπτυξης σακχαρώδους διαβήτη.

Τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται συνήθως στην εφηβεία, αν και σε πολλές γυναίκες μπορεί να εμφανιστούν αργότερα. Πρόκειται για μια συχνή διαταραχή που απαντά στο 10 – 15% των γυναικών.

Τα συμπτώματα του συνδρόμου πολυκυστικών ωοθηκών είναι:
Ασταθής έμμηνος ρύση ή απουσία.
Υπογονιμότητα
Αύξηση της τριχοφυΐας (στο πρόσωπο, το στήθος, το στομάχι, την πλάτη)
Λιπαρότητα και ακμή
Κοιλιακός πόνος
Αυξημένο βάρος ή παχυσαρκία, συνήθως συσσώρευση λίπους στην κοιλιά
Διαβήτης τύπου 2
Υψηλή χοληστερίνη
Υψηλή πίεση
Ανδροειδής τριχόπτωση
Υπερχρωματικά στίγματα και λεκέδες
Ροχαλητό και άπνοιες κατά τον ύπνο

Συνήθως βρίσκουμε ένα ή δύο απ' αυτά τα συμπτώματα, σε διαφορετική βαρύτητα ,σε γυναίκες που παρουσιάζουν σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Σπάνια βρίσκουμε περισσότερα από αυτά και σχεδόν ποτέ όλα μαζί.Δεν υπάρχει μοναδική εξέταση που να μας επιβεβαιώνει το σύνδρομο. Θα πρέπει να γίνει ένα πλήρες ιστορικό, μια γυναικολογική εξέταση, ένα υπερηχογράφημα εσωγεννητικών οργάνων, ένα ορμονικό προφίλ και μέτρηση ζαχάρου ή ακόμη καλύτερα καμπύλη ζαχάρου και ινσουλίνης.Η διάγνωση τίθεται από τα αποτελέσματα όλων αυτών των εξετάσεων.

ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗΣ ΚΥΚΛΟΥ

Η κυκλική εμφάνιση της περιόδου, σταθερά κάθε μήνα, βασίζεται στην ισορροπία των ορμονών. Αν η ισορροπία διαταραχτεί, αυτόματα σημαίνει και διαταραχές στον κύκλο.

Τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη είναι οι βασικότερες «γυναικείες» ορμόνες. Διαταραχές στις ορμόνες αυτές προκαλούν και αντίστοιχες διαταραχές στην περίοδο. Τουλάχιστον 20% των γυναικών εμφανίζουν διαταραχές του κύκλου τους. Συχνότερα, οι ανωμαλίες αυτές παρουσιάζονται στις ηλικίες κάτω των 20 και πάνω από 40 ετών. Συνήθως η διάρκεια της περιόδου είναι 4 – 6 ημέρες.

Παθολογικές θεωρούνται όσες έχουν διάρκεια λιγότερο από 2 ημέρες ή περισσότερες από 7.Η ποσότητα του αίματος είναι περίπου 30 ml, ενώ παθολογικό θεωρείται όταν η ποσότητα του αίματος ξεπερνά τα 80 ml.

Αν και φυσιολογικός θεωρείται ο κύκλος των 28 ημερών (με μικρές αποκλίσεις προς τα πάνω και προς τα κάτω), πρέπει να αναφέρουμε ότι μόνο ένα μικρό ποσοστό των γυναικών έχει κύκλο ακριβώς τέτοιου διαστήματος.

Όταν βλέπουμε αίμα ή καφέ υγρά ανάμεσα σε δυο περιόδους ή μετά από σεξουαλική επαφή ή μετά την εμμηνόπαυση σημαίνει πως υπάρχει διαταραχή στον κύκλο.

Όταν τα κολπικά υγρά έχουν χρώμα ανοιχτό έως σκούρο καφέ, σημαίνει ότι περιέχουν λίγο αίμα το οποίο επειδή αργεί να βγει έχει οξειδωθεί και δεν είναι πια κόκκινο.

Αντίθετα το αίμα που βγαίνει αμέσως, έχει ζωηρό κόκκινο χρώμα. Έτσι είναι απολύτως φυσιολογικό να αρχίζει και να τελειώνει η περίοδος με καφέ υγρά, αφού στην αρχή και στο τέλος το αίμα είναι λίγο και ρέει αργά. Είναι, επίσης, φυσιολογικό μερικές φορές να βλέπετε καφέ υγρά στις μέρες της ωορρηξίας σας.

Οφείλεται, σχεδόν σίγουρα, στις ορμονικές μεταβολές που συμβαίνουν σε αυτή τη φάση κι έχουν ως αποτέλεσμα εκτός από την ωορρηξία και την απώλεια μικρής ποσότητας αίματος από το ενδομήτριο της μήτρας.

Παρόλα αυτά καλό θα ήταν να σας εξετάσει ο γυναικολόγος για να αποκλείσει άλλες από τις παρακάτω αιτίες.

Επιβάλλεται επίσης η εξέταση από το γυναικολόγο σε περίπτωση, που συνεχίζετε να έχετε καφέ κολπικά υγρά σε μέρες που δε σχετίζονται με την περίοδο ή την ωορρηξία.

Σε γενικές γραμμές, την λύση μπορεί και πρέπει να δώσει ο Γυναικολόγος, που θα εξετάσει τη γυναίκα.Καταρχήν ο γιατρός σας θα σας κάνει μερικές ερωτήσεις σχετικά με ασθένειες που είχατε περάσει ή ιατρικά προβλήματα που έχετε τώρα και φάρμακα που μπορεί να παίρνετε, σχετικά με το οικογενειακό σας ιστορικό και σχετικά με την ποιότητα της ζωής σας, το στρες, τη διατροφή, τις διακυμάνσεις του βάρους και την άσκηση.

Όταν σας ρωτήσει τι ανωμαλίες ακριβώς παρουσιάζετε στην περίοδο καλό θα ήταν να έχετε μαζί σας ένα ημερολόγιο όπου θα έχετε σημειώσει τις ημερομηνίες που είδατε αίμα, σε τι ποσότητα και για πόσο κράτησε. Αυτό θα τον βοηθήσει πολύ.

Θα σας εξετάσει γυναικολογικά και θα σας κάνει ένα υπερηχογράφημα και μπορεί να ζητήσει να κάνετε μερικές εξετάσεις αίματος.

Σπανιότερα θα χρειαστεί να υποβληθείτε και σε άλλες εξετάσεις όπως βιοψία ενδομητρίου, απόξεση ενδομητρίου, υστεροσκόπηση ή λαπαροσκόπηση.

ΕΜΜΗΝΟΠΑΥΣΗ

Η εμμηνόπαυση, είναι ένα φυσικό φαινόμενο στη ζωή μιας γυναίκας, πολύ συχνά συνοδεύεται από ενοχλητικές παρενέργειες, με τη μορφή των αγγειοκινητικών, ψυχολογικών και μεταβολικών διαταραχών.

Η εμμηνόπαυση είναι μια φυσιολογική αλλαγή στη ζωή κάθε γυναίκας. Πρόκειται για μια αργή και μακροχρόνια διαδικασία του αναπαραγωγικού μας συστήματος που για τις περισσότερες από εμάς ξεκινάει σιωπηλά γύρω στην ηλικία των 45 ετών, όταν αρχίζουν να διαταράσσονται οι εμμηνορροϊκοί κύκλοι. Αν και δεν είναι εύκολο να προβλέψει κανείς πότε θα σταματήσει οριστικά η περίοδος μιας γυναίκας, κατά μέσο όρο υπολογίζεται γύρω στα 50. Ωστόσο, εκατομμύρια γυναίκες σε όλον τον κόσμο μπαίνουν στη φάση αυτή πολύ νωρίτερα.

Η πρόωρη εμμηνόπαυση μπορεί να προκληθεί από γενετικούς, ανοσολογικούς ή ιατρικούς παράγοντες. Μια γυναίκα γεννιέται με έναν ορισμένο αριθμό ωοθυλακίων, ο οποίος μετά το τέλος της ήβης είναι και στις δύο ωοθήκες 300.000 - 400.000.

Οι ωοθήκες παράγουν επίσης τις ορμόνες οιστραδιόλη και προγεστερόνη, που ρυθμίζουν την έμμηνο ρύση και την ωορρηξία. Η εμμηνόπαυση προκαλείται όταν οι ωοθήκες δεν παράγουν πια ένα ωάριο κάθε μήνα και η περίοδος σταματά. Τότε η γυναίκα αρχίζει να μεταβαίνει από την αναπαραγωγική στη μη αναπαραγωγική περίοδο της ζωής της. Για μερικές όμως αυτή η διαδικασία ξεκινάει νωρίτερα από το προβλεπόμενο.

Η εμμηνόπαυση έρχεται πρόωρα σε 1/250 γυναίκες κάτω των 30 ετών και σε 1/100 γυναίκες μικρότερες των 40.

Η πλειοψηφία των γυναικών που έχουν εκδηλώσει πρώιμη ωοθηκική ανεπάρκεια είχαν φυσιολογική εφηβεία με τακτικούς κύκλους. Τα συμπτώματα που προκαλεί η εμμηνόπαυση οφείλονται κυρίως στην έλλειψη οιστρογόνων και παρουσιάζονται στο 80% των γυναικών. Το 15% αυτών των γυναικών έχουν τόσο έντονα τα συμπτώματα ώστε είναι αναγκαία η παρέμβαση του γυναικολόγου.

Οι περισσότερες νιώθουν εξάψεις οι οποίες παρουσιάζονται στο πάνω μέρος του σώματος, που συχνά συνοδεύονται από ερυθρότητα και έντονο ιδρώτα διαρκούν 1-2 min και μπορεί να συμβαίνουν και κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Επίσης μπορούν να παρουσιάζονται:
Ξηρότητα του κόλπου
Προβλήματα στην ούρηση
Μείωση της σεξουαλικής διάθεσης
Οστεοπόρωση
Λεπτότερο, ξηρότερο, λιγότερο ελαστικό δέρμα

Ενώ σπανιότερα μπορεί να παρουσιαστεί:
Πονοκέφαλος
Ταχυκαρδίες
Πόνος στις αρθρώσεις και τους μυς
Κράμπες
Αϋπνία
Κατάθλιψη – ευερεθιστότητα – κυκλοθυμία
Κακή διάθεση
Αίσθημα παλμών

Η εμμηνόπαυση συμπίπτει χρονικά με σημαντικές ανακατατάξεις στην ζωή μιας γυναίκας. Συνταξιοδότηση, απομάκρυνση των παιδιών, είναι γεγονότα που αναμένονται στην δεκαετία 50-60 ετών. Η συνεργασία με τον γιατρό μπορεί να βοηθήσει την γυναίκα να μην επηρεαστεί από τις επιπτώσεις της εμμηνόπαυσης και να οπλιστεί με κέφι για να αντιμετωπίσει καινούργιες προκλήσεις και δραστηριότητες.

ΑΠΟΞΕΣΗ ΕΝΔΟΜΗΤΡΙΟΥ

Η απόξεση ενδομητρίου, είναι μια επέμβαση στην οποία τίθενται όλο και περισσότερες γυναίκες στις μέρες μας, αφού οι διάφορες παθήσεις του αναπαραγωγικού συστήματος είναι πλέον πολύ συχνές. Η απόξεση του ενδομητρίου, αποτελεί μια μέθοδο, κατά την οποία, μετά από ολική νάρκωση συνήθως, αφαιρείται τμήμα του ενδομητρίου, του εσωτερικού τμήματος της μήτρας. Πρόκειται για μία διαγνωστική μέθοδο, αφού χρησιμοποιείται για να διαπιστωθούν τυχόν ανωμαλίες ή δυσπλασίες, τις οποίες έχει υποστεί το ενδομήτριο.

Στόχος της απόξεσης είναι αφενός η εκκένωση της κοιλότητας της μήτρας από οποιουδήποτε τύπου περιεχόμενο, (π.χ. πολύποδες, υπολείμματα κύησης) και αφετέρου η αφαίρεση μέρους του ενδομητρίου (της εσωτερικής στιβάδας της μήτρας που σχετίζεται με τον κύκλο και την περίοδο) για διαγνωστικούς ή θεραπευτικούς λόγους.

Από τεχνικής άποψης αυτό επιτυγχάνεται με την ήπια διαστολή του τραχήλου και τη χρήση ενός ειδικού εργαλείου που σύρεται πάνω στο ενδομήτριο, αφαιρώντας το.

Η επέμβαση πραγματοποιείται αποκλειστικά κολπικά, υπό γενική αναισθησία ή μέθη και διαρκεί γύρω στα 20-30 λεπτά ανάλογα την περίπτωση.

Μετεγχειρητικά η ασθενής μπορεί να έχει ήπιο πόνο στην κοιλιά και μικρή ποσότητα αίματος από τον κόλπο αλλά κατά κανόνα μπορεί να επιστρέψει στο σπίτι μέσα σε λίγες ώρες. Προσοχή, με την απόξεση δεν μπορεί να αφαιρεθεί κανένα ινομύωμα, ή πολύποδας του ενδομητρίου.

Η υστεροσκόπηση είναι ευτυχώς στη διάθεσή μας διότι είναι μέθοδος ελάχιστα τραυματική, μοναδική και αναντικατάστατη για την αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων του εσωτερικού τμήματος της μήτρας. Η ασθενής συνήθως δεν χρειάζεται να παραμείνει στο νοσοκομείο πέραν της μίας ώρας μετά την επέμβαση, και επιστρέφει στις δραστηριότητές της την επόμενη μέρα, χωρίς κανέναν απολύτως περιορισμό.

Η απόξεση του ενδομητρίου είναι ιδιαίτερα ασφαλής επέμβαση. Οι επιπλοκές που παρατηρούνται μπορεί να είναι είτε λόγω τραυματισμού της μήτρας από τα χειρουργικά εργαλεία (π.χ. διάτρηση) είτε λόγω μετεγχειρητικής λοίμωξης.

Πάντως κατά κανόνα, με προσεκτικούς χειρισμούς και τη χρήση αντιβίωσης προφυλακτικά τα ποσοστά επιπλοκών διατηρούνται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα.

ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΚΥΣΤΕΩΝ ΩΟΘΗΚΗΣ

Σε πολλές περιπτώσεις παρατηρούνται κύστεις στις ωοθήκες που είναι κατά κανόνα καλοήθεις και αποτέλεσμα της λειτουργίας των ωοθηκών (λειτουργικές κύστεις). Η παρουσία τους είναι πολύ πιθανό να επηρεάσει αρνητικά την ανταπόκριση των ωοθηκών στη φαρμακευτική αγωγή.

Στις περιπτώσεις αυτές πολύ συχνά χρειάζεται να γίνει παρακέντηση της κύστης (άδειασμα του περιεχόμενου της με βελόνη) προκειμένου να προχωρήσει χωρίς προβλήματα η θεραπεία. Αυτό μπορεί να γίνει στη Μονάδα μας με ή χωρίς αναισθησία ανάλογα με την κάθε περίπτωση, έτσι ώστε να συνεχιστεί απρόσκοπτα η διέγερση των ωοθηκών. Η παρακέντηση των κύστεων της ωοθήκης γίνεται με διαρκή υπερηχογραφικό έλεγχο.

Οι κυστεις ωοθηκων είναι τις περισσότερες φορές ανώμαλοι σχηματισμοί γεμάτοι με υγρό που προέρχονται από τις ωοθήκες. Μπορεί να έχουν μέγεθος από μερικά εκατοστά ως και πάνω από 30 εκατοστά. Η θεραπεία κύστεων ωοθηκών λαμβάνει ατομικό χαρακτήρα ανάλογα με το εκάστοτε συγκεκριμένο κλινικό σενάριο, και τα ευρήματα του υπερήχου και της φυσικής εξέτασης.

Στις δυνατότητες θεραπείας περιλαμβάνονται η παρακολούθηση, οι αλλεπάλληλες υπερηχογραφικές εξετάσεις ή η χειρουργική επέμβαση με τη μορφή της κυστεκτομής (αφαίρεση της κύστης) ή η ωοθηκοτομή (αφαίρεση της ωοθήκης). Οι κύστεις, ανεξάρτητα από το μέγεθός τους, μπορούν να αφαιρεθούν ολόκληρες, καθώς αποκόπτονται προσεκτικά από την ωοθήκη και αφαιρούνται από το σώμα με συναρμολογούμενες λαπαροσκοπικές σακούλες. Οι κύστεις ωοηθηκών που θεωρούνται ύποπτες για καρκίνο, μπορούν να αποσταλούν για άμεση παθολογική εξέταση κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης και έτσι να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα με βάση τη διάγνωση. Μετά τη λαπαροσκοπική κυστεκτομή κύστεων ωοθηκών, η ασθενής μπορεί συνήθως να φύγει από το νοσοκομείο μέσα σε 24 ώρες και να επιστρέψει στις καθημερινές της δραστηριότητες μέσα σε 1-2 εβδομάδες.

ΚΡΥΟΠΗΞΙΑ

Η τραχηλίτιδα, δηλαδή η φλεγμονή του τραχήλου της μήτρας, είναι μια συνηθισμένη γυναικολογική πάθηση, καθώς την αντιμετωπίζουν οι μισές γυναίκες σε κάποια περίοδο της ενήλικης ζωής. Οι φλεγμονές αυτές μπορεί να είναι οξείες ή χρόνιες, ασυμπτωματικές ή συμπτωματικές.

Ποιες είναι οι διαφορές τους, πού οφείλονται και πώς αντιμετωπίζονται;

Με τον όρο τραχηλίτιδα εννοούμε τη φλεγμονή του τραχήλου της μήτρας, δηλαδή του κατώτερου τμήματος της μήτρας, το οποίο βρίσκεται μέσα στον κόλπο. Πρόκειται για συχνή γυναικολογική πάθηση, καθώς οι μισές γυναίκες στη διάρκεια της ενήλικης ζωής τους θα παρουσιάσουν κάποια στιγμή τραχηλίτιδα.Οι φλεγμονές αυτές μπορεί να είναι οξείες ή χρόνιες, ασυμπτωματικές (χωρίς ενοχλήσεις) ή συμπτωματικές.ο κυρίαρχο σύμπτωμα είναι η δύσοσμη βλεννοπυώδης κολπική έκκριση.

Υποκειμενικά συμπτώματα μπορεί να είναι κνησμός και καύσος (κάψιμο) στα έξω γεννητικά όργανα και δυσπαρευνία (πόνος κατά τη σεξουαλική επαφή).Κάποιες φορές είναι δυνατόν να υπάρχει και άλγος υπογαστρίου (πόνος στο κατώτερο μέρος της κοιλιάς) με πιθανή αντανάκλαση πίσω, στη μέση.

Οι οξείες τραχηλίτιδες μπορεί να προκαλέσουν υπογονιμότητα, αφού οι εκκρίσεις του τραχήλου της μήτρας σ’ αυτές τις περιπτώσεις είναι τοξικές για το σπέρμα. Οι τραχηλίτιδες που οφείλονται σε γονόκοκκο, ενδέχεται να συνοδεύονται από ουρηθρίτιδες και να έχουν ως επακόλουθο την εμφάνιση συχνουρίας ή και δυσουρίας (πόνο στην ούρηση). Συχνά μαζί με τον ενδοτράχηλο προσβάλλεται και το ενδομήτριο, με επακόλουθο την αποβολή σε περίπτωση εγκυμοσύνης.

Σε περίπτωση φλεγμονής του κόλπου από γονόκοκκο ή χλαμύδια, μπορεί αυτή η φλεγμονή να επεκταθεί προς τον τράχηλο, το ενδομήτριο και τις σάλπιγγες, με αποτέλεσμα να προκληθεί οξεία φλεγμονή των σαλπίγγων ή και του περιτοναίου. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να επηρεαστεί πολύ η ικανότητα για τεκνοποίηση.

Για τη θεραπεία της τραχηλίτιδας υπάρχουν διάφορες τεχνικές που χρησιμοποιούνται, οι οποίες όλες έχουν τη λογική της καταστροφής των περιοχών του τραχήλου που ευθύνονται για τη φλεγμονή. Η πιο διαδεδομένη τεχνική είναι η κρυοπηξία του τραχήλου, όπου η τραχηλίτιδα θεραπεύεται με «πάγωμα» των ιστών.

Η κρυοπηξία (ονομάζεται επίσης "κρυοχειρουργική" ή "κρυοθεραπεία") είναι μια διαδικασία που αφαιρεί ανώμαλα κύτταρα από τον τράχηλο της μήτρας. Συχνά γίνεται στο γραφείο του γιατρού, και διαρκεί μόνο λίγα λεπτά. Κατά τη διάρκεια της κρυοθεραπείας, ο ιστός που περιλαμβάνει τα ανώμαλα κύτταρα καταψύχεται. Αυτός ο ιστός έχει καταστραφεί.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, όλα τα μη φυσιολογικά κύτταρα απομακρύνονται με μία μόνο θεραπεία.

ΛΑΠΑΡΑΣΚΟΠΗΣΗ

Η λαπαροσκόπηση και η υστεροσκόπηση αποτελούν την ενδοσκοπική γυναικολογική χειρουργική. Η λέξη λαπαροσκόπηση φανερώνει ότι η τεχνική αυτή βασίζεται στην επισκόπηση με τηλεσκοπική κάμερα οπτικής ίνας (κρύο φως) των έσω οργάνων, χωρίς την ανάγκη διάνοιξης των κοιλιακών τοιχωμάτων. Η ενδοσκόπηση χρησιμοποιείται με επιτυχία εδώ και δεκαετίες σε όλες σχεδόν τις γυναικολογικές επεμβάσεις.

Στη λαπαροσκόπηση, όλη η επέμβαση πραγματοποιείται διαμέσου μικρών τομών (5 έως 11 χιλιοστών), εφόσον η κοιλιακή χώρα έχει διογκωθεί πρώτα με αέριο CO2, για τη διευκόλυνση των χειρουργικών χειρισμών. Η τεχνική αυτή βασίζεται στη σύγχρονη άποψη της παγκόσμιας χειρουργικής για την ελάχιστη δυνατή επεμβατική χειρουργική. Η αυτοφωτιζόμενη τηλεσκοπική κάμερα και τα ειδικά λαπαροσκοπικά εργαλεία περνούν μέσα στην κοιλιακή χώρα από τις μικρές τομές και αποτελούν ουσιαστικά προέκταση των χεριών του χειρουργού, επιτρέποντάς του να τα χρησιμοποιεί έξω από το σώμα και να πραγματοποιεί χειρουργικές επεμβάσεις στο εσωτερικό της κοιλιακής χώρας.

Η όλη επέμβαση προβάλλεται σε οθόνες τηλεόρασης, απ' όπου ο χειρουργός βλέπει και χειρουργεί, και καταγράφεται ψηφιακά. Μετά από πολλούς προβληματισμούς η χειρουργική λαπαροσκόπηση αποδείχθηκε αποτελεσματική μέθοδος για την θεραπεία παθολογικών καταστάσεων των έσω γεννητικών οργάνων, λόγω των σοβαρών πλεονεκτημάτων της έναντι της κλασικής χειρουργικής.

Ο μικρός χρόνος παραμονής της ασθενούς στην κλινική (1-2 ημέρες), το μικρό κόστος νοσηλείας, η ελάττωση του μετεγχειρητικού πόνου λόγω του μικρού μήκους τομών, το μικρότερο ποσοστό δημιουργίας μετεγχειρητικών συμφύσεων και η δυνατότητα ενδοσκοπικής χειρουργικής κατά την διάρκεια της διαγνωστικής λαπαροσκόπησης καθιέρωσαν την λαπαροσκοπική χειρουργική ως μέθοδο εκλογής για την αντιμετώπιση των περισσοτέρων παθολογικών καταστάσεων των έσω γεννητικών οργάνων.

Ποιες είναι οι γυναικολογικές επεμβάσεις που μπορούν να γίνουν λαπαροσκοπικά ;
Στειροποίηση

Διερεύνηση για τον έλεγχο της βατότητας των σαλπίγγων (με έγχυση κατάλληλης χρωστικής)

Αφαίρεση σάλπιγγας, ολόκληρης ή τμήματος αυτής, λόγω έκτοπης κύησης

Αφαίρεση ωοθήκης

Αφαίρεση κύστης ωοθήκης

Αφαίρεση ινομυωμάτων

Αφαίρεση μήτρας (υφολική υστερεκτομή) με ή χωρίς αφαίρεση των ωοθηκών και των σαλπίγγων

Αφαίρεση της μήτρας και του τραχήλου (ολική υστερεκτομή) με ή χωρίς αφαίρεση των ωοθηκών και των σαλπίγγων

Θεραπεία της ενδομητρίωσης, όταν αυτή περιλαμβάνει αφαίρεση κύστεων ενδομητρίωσης, αφαίρεση ενδομητρικού ιστού ή εξάτμιση ενδομητριωτικών βλαβών.

Λύση συμφύσεων

Εγχείρηση των σαλπίγγων για τη θεραπεία της υπογονιμότητας που προκαλείται από απόφραξή τους.

Εγχείρηση καρκίνου της μήτρας και του τραχήλου σε πρώιμα στάδια.

ΟΥΡΟΛΟΙΜΩΞΗ

Ουρολοίμωξη καλείται κάθε λοίμωξη (συνήθως βακτηριακή) που προσβάλλει κάποιο τμήμα του ουροποιητικού συστήματος. Φυσιολογικά τα ούρα είναι στείρα μικροβίων δηλαδή δεν περιέχουν μικροοργανισμούς. Όταν όμως μικροοργανισμοί εισέλθουν στο ουροποιητικό σύστημα ότε μπορούν να πολλαπλασιαστούν και να προκαλέσουν λοιμώξεις τις λεγόμενες ουρολοιμώξεις.

Ο κύριος παράγοντας που ευθύνεται για την ουρολοίμωξη είναι το βακτήριο Escherichia coli που είναι γνωστό και ως κολοβακτηρίδιο. Οι πιο κοινοί τύποι ουρολοίμωξης είναι η οξεία κυστίτιδα (στην ουροδόχο κύστη) και η ουρηθρίτιδα (στην ουρήθρα).

Σοβαρότερες όμως θεωρούνται οι λοιμώξεις του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος (πυελονεφρίτιδα, σπειραματονεφρίτιδα). Τα βασικότερα συμπτώματα είναι η συχνουρία, η ενόχληση κατά την ούρηση και τα θολά ούρα.

Οι ουρολοιμώξεις παρά τα «θορυβώδη» συμπτώματά τους αντιμετωπίζονται σχετικά εύκολα με σύντομη χορήγηση αντιβιοτικών. Παράγοντες που ευνοούν την εμφάνισή της είναι η ελλιπής ενυδάτωση του οργανισμού (κυρίως κατά τους καλοκαιρινούς μήνες), η χρήση τοπικών αντισηπτικών, οι κακές συνθήκες υγιεινής, η έκθεση σε μολυσμένα νερά, η εγκυμοσύνη, η σεξουαλική επαφή.

Υπάρχουν όμως και ορισμένα προβλήματα του ουροποιητικού που καθιστούν τις γυναίκες πιο ευάλωτες σε μολύνσεις, όπως οι ανατομικές ανωμαλίες και οι πέτρες στα νεφρά.

Για την πρόληψή της συστήνεται να πίνετε άφθονο νερό και να επισκέπτεστε συχνά την τουαλέτα (ιδίως μετά την ερωτική επαφή), ώστε να απομακρύνονται από τον οργανισμό τα μικρόβια πριν εγκατασταθούν στην ουροδόχο κύστη. Φροντίστε, ακόμα, την υγιεινή της ευαίσθητης περιοχής -χωρίς υπερβολές- και συνηθίστε να σκουπίζεστε από εμπρός προς τα πίσω.

Οι περισσότερες λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος που προκαλούνται από βακτήρια αντιμετωπίζονται με αντιβιοτικά. Ο γιατρός θα κρίνει ποιο είναι το κατάλληλο αντιβιοτικό και τη διάρκεια της θεραπείας, ανάλογα με το ιστορικό του ασθενή, το είδος του μικροβίου και το αντιβιόγραμμα.

Σε κάποιες περιπτώσεις όπου συνυπάρχει κάποια πάθηση στο ουροποιητικό, όπως λίθος ή υπερτροφία του προστάτη, θα πρέπει να αντιμετωπιστεί και το αίτιο σε δεύτερο χρόνο. Οι περισσότεροι ασθενείς θα θεραπευτούν στο σπίτι, παίρνοντας τα φάρμακα από το στόμα.

Σε βαριές λοιμώξεις με πυρετό, συνήθως χρειάζεται νοσηλεία σε νοσοκομείο για ενδοφλέβια αγωγή και ενυδάτωση. Ειδικά αν βρεθεί πυελονεφρίτιδα και διαγνωστεί αίτιο που εμποδίζει τη ροή των ούρων προς την κύστη, ο γιατρός θα συστήσει ειδική αντιμετώπιση.

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η λοίμωξη των ούρων, ακόμη και αν δεν υπάρχουν συμπτώματα, θα πρέπει να αντιμετωπίζεται, γιατί μπορεί να δημιουργήσει κινδύνους, τόσο για τη μητέρα όσο και για το μωρό.

Σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να παίρνετε φάρμακα χωρίς συνταγή γιατρού, γιατί μερικά αντιβιοτικά δεν είναι ασφαλή για χορήγηση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.